Festival evropskog filma Palić: Kinematografija je most kultura

Još malo i ljubitelji sedme umetnosti imaće priliku da uživaju jer počinje 32.Festival Evropskog filma Palić. Ovaj Festival u Srbiji predstavlja jednu od najvažnijih manifestacija koja spaja umetnost sa društvenim pitanjima. Ovogodišnje 32. izdanje, koje će se održati od 19. do 23. jula u Subotici i na Paliću, donosi više od 140 filmova kroz 16 selekcija.

Festival evropskog filma Palić – refleksija društvenih tema kroz kinematografiju

Ova manifestacija već tri decenije predstavlja platformu za razumevanje evropske kulturne raznolikosti. Festival evropskog filma Palić 2025 otvara prostor za dijalog o temama koje su relevantne za savremeno društvo. Od identiteta i migracija do rodnih pitanja i ekološke svesti.

Sedef magla - kadar iz filma — Sedef magla – kadar iz filma

Dva tužioca - kadar iz filma — Sedef magla – kadar iz filma

Svečano otvaranje će obeležiti posthumna svetska premijera filma „Sedef magla“ reditelja Milorada Milinkovića. Festival počinje 19. jula u 21h na Letnjoj pozornici. Istorijska drama iz 1882. godine istražuje kompleksne društvene odnose kroz priču o Jeleni Ilki Marković i njenom pokušaju atentata na kralja Milana Obrenovića. Film postavlja pitanja o tome kako se konstruišu istorijske naracije i kakvu ulogu igra istina u društvenim procesima.

Sergej Loznica – glas otpora kroz kinematografiju

Posebnu vrednost ovogodišnjem programu daje prisustvo ukrajinskog reditelja Sergeja Loznice, laureata nagrade „Aleksandar Lifka“. I to u kategoriji inostranih stvaralaca. Njegov film „Dva tužioca“, koji će biti prikazan 20. jula, predstavlja snažnu kritiku autoritarizma kroz priču o mladom sovjetskom tužiocu tokom Staljinove Velike čistke. Loznica, poznat po svojim društveno angažovanim filmovima.Donosi perspektivu koja rezonuje sa trenutnim geopolitičkim kontekstom. Njegov pristup kinematografiji kao alatu za društvenu kritiku čini ga relevantnim stvaraocem za naše vreme.

Zečji nasip - kadar iz filma — Zečji nasip – kadar iz filma

Medeni mesec - kadar iz filma — Zečji nasip – kadar iz filma

Raznolikost programa festivala evropskog filma Palić

Glavni takmičarski program uključuje dela iz različitih evropskih zemalja koja problematizuju savremene izazove. Paolo Marino-Blanco iz Portugala sa filmom „Sanjati lavove“ istražuje teme identiteta i pripadnosti. Mađarski reditelj Balint Danijel Šoš kroz „Sve je u redu“ propituje društvene norme. Slovenska rediteljka Urška Đukić sa filmom „Nestašne devojke“ donosi feministički pristup naraciji. Grčki reditelj Aleksandros Avranas kroz „Miran život“ analizira posledice ekonomske krize na lične odnose.

Selekcija „Paralele i sudari“ okuplja filmove koji direktno se bave društvenim problemima. Želimir Žilnik sa filmom „Restitucija, ili, San i java stare garde“ nastavlja svoju dugogodišnju praksu kritičkog preispitivanja tranzicijskih procesa u Srbiji. Turski redateljski duo Čagla Zenčirči i Gijom Đovaneti kroz „Poverenicu“ istražuje rodne odnose u patrijarhalnom društvu, dok litvanija rediteljka Saule Bluvajte sa filmom „Toksično“ analizira ekološke pretnje.

Zatvaranje kroz dokumentarni film „Ej, salaši“

Festival će 23. jula zatvoriti dokumentarni film „Ej, salaši“ Maje Uzelac. Ovo ostvarenje predstavlja poetičnu refleksiju o nestajanju tradicionalnih načina života u Vojvodini, istražujući teme identiteta, pripadnosti i kulturnog nasleđa kroz pesme Zvonka Bogdana. Film postavlja pitanja o tome kako se čuva kulturno nasleđe u vremenu ubrzanih društvenih promena, što je tema relevantna za diskusije o održivom razvoju zajednica.

Međunarodna prepoznatljivost

Stručni žiri glavnog programa čine Nikolaj Nikitin kao selektor, Nikola Joce iz Nemačke koja radi kao programska menadžerka Berlinale Talents programa, Holi Danijel iz Velike Britanije koja je direktorka Red Sea festivala, i Zoran Amar iz Srbije, reditelj i filmski pedagog. FIPRESCI žiri okuplja kritičare iz Italije, Mađarske i Velike Britanije, što potvrđuje međunarodnu reputaciju festivala.

Nagrade i društveni značaj

Ovogodišnji laureati prestižne nagrade „Aleksandar Lifka“ su Sergej Loznica u kategoriji inostranih stvaralaca i glumac Svetozar Cvetković u kategoriji domaćih stvaralaca. Festival evropskog filma Palić predstavlja važnu kulturnu instituciju koja doprinosi razvoju kritičkog mišljenja kroz kinematografiju. Podržavaju ga Ministarstvo kulture Republike Srbije, Pokrajinski sekretarijat za kulturu, Grad Subotica i Evropska unija kroz program Kreativna evropa MEDIA.

Gorki List, kao dugogodišnji partner, dodeljuje Nagradu publike, čime se naglašava važnost participacije građana u kulturnim procesima. Ova praksa potvrđuje da festival nije samo elitistička manifestacija, već prostor za demokratski dijalog o važnim društvenim temama kroz umetnost.

Ključne reči: festival evropskog filma palić, kinematografija vojvodina, kulturne manifestacije subotica, sergej loznica, evropska kinematografija, društveno angažovani filmovi, aleksandar lifka nagrada, filmski festival 2025, kulturni turizam palić, dokumentarni film srbija, filmske selekcije, takmičarski program film, nezavisna kinematografija, kulturno nasleđe vojvodina, evropski filmski festival