Srbija – danas: Potrošene prirodne zalihe za ovu godinu!
Otkrivamo kako je Srbija potrošila svoje prirodne resurse za ovu godinu. Imamo zabrinjavajuće vesti – naša godišnja potražnja i potrošnja prirodnih resursa prevazišla je ono što Zemlja može obnoviti tokom cele godine. Ove godine smo dostigli taj alarmantan nivo mnogo ranije nego prethodne godine, navodi wwf.
Metodologija računanja ekološkog duga prema planeti Zemlji otkriva ovu uznemirujuću činjenicu. Prema Global Footprint Network-u, dan kada jedna država iscrpljuje svoje prirodne resurse se računa tako što se broj dana u tekućoj godini (za 2024. godinu – 366) pomnoži sa razlikom globalnog hektara po glavi stanovnika i biokapaciteta zemlje. Biokapacitet predstavlja sposobnost ekosistema da proizvodi biološki materijal koji koriste ljudi i apsorbuje otpadne materijale koje ljudi stvaraju, dok globalni hektar definiše produktivnost zemlje po glavi stanovnika.
Srbija u ekološkom dugu
Postoji jasan razlog zašto smo ove godine zaronili duboko u ekološki dug ranije nego prethodne godine. Broj stanovnika jedne države ima ključni uticaj na globalni hektar po glavi stanovnika i manje stanovnika znači veći ekološki dug. Pošto je popis stanovništva u Srbiji realizovan 2022. godine, očigledno je da je broj stanovnika manji u odnosu na ranije periode, što nas je dovelo do ranijeg ulaska u dug. Međutim, ne bismo smeli prihvatiti ovo pomeranje unazad bez zabrinutosti. Sada je, više nego ikad, ključno da zaštitimo ono što nam priroda pruža.
Prošle godine, Dan ekološkog duga na globalnom nivou obeležen je 2. avgusta. Kada će biti taj dan za 2024. godinu, biće poznato 5. juna. Slični datumi su zabeleženi u regionu. Slovenija prednjači sa 25. aprilom (18. april 2023.), BiH sa 9. majom (29. maj), Hrvatska sa 28. majem (29. maj). Zatim, Crna Gora sa 30. majem (17. maj). Severna Makedonija sa 14. julom (6. jul), a Albanija sa 23. septembrom (3. novembar).
Zapanjujuće je kako iz godine u godinu postajemo nepažljivi prema prirodi. Emisija ugljen-dioksida u atmosferu premašuje mogućnost okeana i šuma da ga apsorbuju, riblje zalihe se iscrpljuju brže nego što mogu da se obnove, a šume se seku bez plana i pre nego što mogu da izrastu iznova. Posledica svega su ekstremne vremenske prilike poput nepodnošljivih vrućina, razornih požara, katastrofalnih poplava i suša koje se sve češće dešavaju širom sveta. Na nama je da to zaustavimo i promenimo.
Najefikasniji način za postizanje rezultata jeste obavezivanje svih država da usvoje i potpuno primene Zakon o obnovi prirode, kao i propise koji zabranjuju upotrebu jednokratnih plastičnih materijala. Takođe, trebamo zaštititi 30% zemlje, što je deo plana koji smo zacrtali.