Lešinari ponovno preleteli Staru planinu – veliki uspeh u zaštiti ptica
Lešinari su primećeni na području Stare planine. Društvo za zaštitu i proučavanje ptica Srbije (DZPPS) ima sjajne vesti za sve prirodnjake i ljubitelje ptica. Na području Stare planine primećeno je prisustvo velikog broja beloglavih supova (Gyps fulvus). To su naše najveće ptice čija se celokupna populacija gnezdi isključivo na jugozapadu Srbije. Zabeležena je i jedna jedinka crnog strvinara (Aegypius monachus). Reč je o vrsti lešinara koja se u Srbiji već više od pola veka vodi kao regionalno iščezla.
Ovo je izuzetno važna vest za sve zaljubljenike u prirodu i ptice.Posebno za ornitologe i ekologe koji se godinama trude da sačuvaju ove prelepe ptice. Na sreću, zahvaljujući odličnom višedecenijskom radu ornitologa iz Bugarske i Španije. U susednoj Bugarskoj je višestruko povećana populacija beloglavog supa. To je dovelo do smanjenja opadanja populacije bele kanje (Neophron percnopterus) i povratka crnog strvinara u prirodu.
Lešinari primećeni u Bugarskoj i istočnoj Srbiji
Isto tako, rast populacije lešinara u Bugarskoj primećuje se i u istočnoj Srbiji gde su sve češći preleti ovih ptica preko Stare planine. Upravo na tom području, visoko na nebu iznad Stare planine, 18. jula 2023. godine, prebrojano je najmanje 11 jedinki beloglavog supa.Kao i jedna jedinka crnog strvinara. Pretpostavlja se da su ptice pronašle odgovarajući izvor hrane. Što je ključni faktor za njihovu prisutnost na ovom području.
Ovo je posebno značajno jer lešinari imaju ključnu ulogu u ekosistemu. Njihovom ishranom otpadajuće životinje nestaju iz prirode. Sprečava se i potencijalno širenje bolesti i zagađenje. Međutim, lešinari su se suočavali s ozbiljnim pretnjama, posebno od trovanja. To je dovelo do opadanja njihove populacije.
U Srbiji, brojnost beloglavih supova je poslednjih dvadesetak godina u porastu zahvaljujući veštačkim hranilištima. Vrsta se gnezdi samo na jugozapadnom delu zemlje. Crni strvinar, nažalost, nije se oporavio i nije se gnezdio u Srbiji već 60 godina. Međutim, zahvaljujući naporima kolega iz Bugarske, koji su pustili jedinke ove vrste u divljinu, postoji verovatnoća da se crni strvinar vrati na gneždenje u Srbiju u sledećih nekoliko godina.
Za očuvanje potrebni posebni uslovi
Kako bismo zadržali lešinare na ovom području, potrebno je obezbediti povoljnije uslove, pre svega na Staroj planini, putem postavljanja veštačkih platformi za gnežđenje i formiranjem hranilišta manjih kapaciteta. Takođe, važno je aktivno raditi na sprečavanju trovanja ptica.
DZPPS aktivno sarađuje sa Fondacijom za zaštitu lešinara (VCF) i partnerskim organizacijama iz regiona na projektu Balkan DETOX LIFE, čiji je cilj smanjenje trovanja divljih životinja i značajno smanjenje smrtnosti lešinara. U narednom periodu, DZPPS će predstaviti još aktivnosti na polju zaštite lešinara u Srbiji.
Ovo je divna vest koja nas podseća na važnost očuvanja prirode i svih njenih stanovnika. Nadamo se da će se lešinari nastaviti vratiti na Staru planinu i da će njihova populacija i dalje rasti. Svi zajedno moramo raditi na očuvanju ovih predivnih ptica i njihovog prirodnog staništa kako bismo obezbedili održivu budućnost za sve nas.