Mara Đorđević Malagurska književnica i političarka
Prva i najznačajnija književnica kod Bunjevaca, Mara Đorđević Malagurska, jedna je od sedam žena koje su glasale na Velikoj narodnoj skupštini u Novom Sadu 25. novembra 1918. godine. Bila je humanitarka, političarka i jedna od žena koje su gradile put na temelju principa rodne ravnopravnosti. Živela je u Subotici, od 1894. do 1971. godine.
Svoja rodoljubiva osećanja, posle Velikog rata, izrazila je šivenjem crveno-plavo-belih trobojki kojima je dočekana srpska vojska, i aktivno se uključuje u politički život grada. Književnica, etnografkinja, istaknuta kulturna radnica u prvim decenijama dvadesetog veka pripadala je malobrojnim, energičnim ženama koje vode aktivan život. Nije imala dece, pa je i kasnije, u periodu između dva rata je bila veoma aktivna.
Mara Đorđević Malagurska bila je pobožna
Bila je pobožna i nikada se nije odrekla navike da nedeljom ide u crkvu. Nakon Drugog svetskog rata familijama Đorđević i Malagurski oduzeta su imanja, i tada se Mara povukla iz javnog života zajedno, sa svojim mužem Dragoslavom Đorđevićem.
Svoje radove Mara je počela da objavljuje u listu Neven 1912.godine. Imala je tada 18 godina i pisala je pod pseudonimom Nevenka. Svoju prvu novelu “Grgo Dorancija” objavila je u “Književnom severu” 1925. godine. Počev od 1925. godine objavljivala je u: “Vardaru”, “Zemljodilskom kalendaru”, “Književnom severu”, “Misli”, “Glasniku jugoslovenskog profesorskog društva”, “Bunjevačkim novinama” i “Bunjevačkom kalendaru”. Napisala je dramu “Manda Vojnićeva” i knjižice o bunjevačkim narodnim nošnjama i običajima.
Bunjevačka nošnja nosila se na kraljevom dvoru
“Bunjevka o Bunjevcima”, naslov je knjige koju je Đorđevićeva objavila 1941. godine.
Učestvovala je u osnivanju Bunjevačke prosvetne matice 1927.godine i kao njena prva predsednica priređivala izložbe, pozorišne predstave i drugo. Međutim, legat bunjevačkom narodu, ali i svima drugima koji vole književnost, nisu samo pripovetke koje je pisala, nego i dela. Zahvaljući Mari Đorđević na kraljevom dvoru se nosila bunjevačka nošnja, tačnije kraljica Marija Karađorđević je dobila na poklon starodnevni bunjevački kostim i obukla ga je na Velikoj sveslovenskoj zabavi Kola srpskih sestara, koja je bila priređena u Beogradu 1934.godine.
Novinar Joso Šokčić, u svojoj knjizi „Subotica pre i posle osobođenja“ izdatoj 1934.godine osvrnuo se na dobre odnose koje je stvarala Mara Malagurski Đorđević sa tadašnjim dvorom. Naime, on u svojoj knjizi navodi da je:
„Njezino Veličanstvo Kraljica Marija primila na audijenciju u Dvoru dve Subotičanke: g-đu Maru Đorđević-Malagurski i Mandu dra V. Sudarevića. Tom prilikom, Mara Đorđević je poklonila Kraljici album vojvođanskih narodnih nošnji. Kraljica je pažljivo pregledala lep album i čitav sat je razgovarala sa Bunjevkama. Na kraju audijencije Bunjevke su tražile dozvolu od kraljice da joj poklone bunjevačku narodnu nošnju“, navodi Joso Šokčić u svojoj knjizi.
Dela Mare Đorđević posle rata nisu ponovo štampana, ali je 2012. Bunjevačka matica iz Subotice štampala “Vitu Đaninu” i druge pripovetke iz bunjevačkog života. Mara se bavila i prevodilačkim radom i zapaženi su joj prevodi Oskara Vajlda. Primljena je u Udruženje književnika 1956.godine. Za pripovetku “Vita Đanina” dobila je nagradu SANU-a, na konkursu Cvijete Zuzorić 1928. godine. Odlikovana je Ordenom Svetog Save V stepena, Belog orla V stepena, ruskog Crvenog krsta u Parizu i Krsta ruskih ratnih invalida.
Projekat „Info kultura“ se realizuje uz podršku grada Subotica – Sekreterijata za kulturu. Za sadržaj priloga i članaka odgovornost isključivo snosi Udruženje građana „Malin“ i redakcija portala “Ecofeminizam”. Stavovi koji su u tekstu ne odražavaju nužno stavove lokalne samouprave Subotica.
