Aktivistkinja Žigić: Jedinstvo sa majkom prirodom
Jedna od najpoznatijih i najaktivnijih aktivistkinja ekofeminizma u Srbiji Aleksandra Žikić, na svom blogu navodi da su u mnogim kulturama žene istorijski imale primarnu ulogu u prikupljanju hrane, ogreva i vode za svoje porodice i zajednice. Aleksandra Žigić smatra da je žena kao majka od početka imala izražen osećaj za jedinstvo sa majkom prirodom. Sa ovim načelom povezanosti žene-majke i majke-prirode i dan danas zastupaju pojedine ekofeminističke teoretičarke Trećeg svega. Prva među njima je Vandana Šiva. Sa druge strane, feminističke teoretičarke liberalnog koncepta ovakvo načelo odbacuju. Razlog je što bi to značilo da će muškarci uvek moći da budu dominantni u odnosu na žene i prirodu, jer ih smatraju plodnim.
Nasuprot liberalnom feminizmu koji se zalaže za integrisanje žene u svet kulture i proizvodnje, ekofeminizam se, čak i u svojoj liberalnoj varijanti, prema dualizmu priroda/kultura odnosi na specifičan način. „Čovek ne treba da prilagođava prirodu sebi, već treba da se uspostave odnosi bioegalitarizma po kome su čovek i priroda, kao i ostali na listi dualističkih parova, vrednosno jednaki“.(Plumwood 1993; Shiva 1988, 1999).
Sam ekofeministički pokret je bio kritikovan
Unutar samog feminističkog pokreta ekofeminizam je bio kritikovan zbog razmatranja veze između prirode i žene. Čime se umanjio značaj društveno-ekonomskog položaja žena. Krajem, 20. veka ekofeminizam je počeo da se okreće više ekonomskim i političkim temama.
Međutim, teoretičarka Marija Mis i dalje kritikuje ekofeminizam zbog jednostavnog objašnjenja veze između roda i prirode. Smatra da se svodi na položaj žene u patrijahalnom društvu. Marija Mis zastupa novu ekofeminističku teoriju u čijem centru nije ekonomija, novac, rast ili profit, već život kao takav. Smatram da bi ekofeministkinje u saradnji sa novinarima i novinarkama kroz aktivistički pristup u novim medijima trebalo da promovišu zelene ideje.
Ekofeministička teorija nije popularizovana
Ekofeministička teorija u Srbiji nije popularizovana ni u medijskom, ali ni akademskom krugu. Srbija kao zemlja gde vlada patrijarhat ne doživljava na pravi način ekofeminizam. Ekologija kao savremena naučna disciplina u Srbiji se od kraja devedesetih razvijala kroz akademski prostor i u domenu nevladinih organizacija. Međutim u Srbiji nikada nije zaživeo ekološki pokret, za razliku od ženskog pokreta u Srbiji.
U Srbiji pitanja roda nisu prioritet, kao ni ekološki problem. Ekofeminizam zbog toga u Srbiji se ne razvija, u akademskom prostoru, ali je prisutan u aktivističkom. Novim, digitalnim dobom, uz masovne i nove medije dolazi do širenja ekofemisitičke ideje u Srbiji kroz blogove, portale i društvene mreže.
Sve gore navedeno dovodi do toga, da je ekofeminizam ostao neprepoznat u Srbiji. Zbog toga je neophodno da se u ovom digitalnom dobu kroz nove medije ekofeminizam promoviše uz aktivizam.
Danas se ekofeminizam izučava na univerzitetima širom sveta. Studije ekofeminizma su započele neformalno na konferencijama u Americi, Velikoj Britaniji i Nemačkoj i kroz grassroots aktivnosti u Indiji i Africi. U Srbiji nije zaživeo ekofeministički pokret od 90-tih godina prošlog veka kroz Ženske studije u Beogradu i Novom Sadu. Zainteresovani studenti i studentkinje mogu da se upoznaju sa istorijom ekofemizma. Čitaoci u potrazi za informacijom o feminizmu, ekologiji i ekofeminizmu prelistavaju veb-sajtove prateći fotografije i tekstove i prolazeći kroz prošlost i sadašnjost.
Nove tehnologije doprinose stvaranju nove kulture
Nove tehnologije doprinose stvaranju nove kulture, identiteta, dovode do jačanja, ali i slabljenja patrijarhata. Mnogobrojne feminističke grupe koriste nove tehnologije za povezivanje, prikupljanje informacija. Realizaciju kampanja koje su usmerene na razbijanje predrasuda i stereotipa, kao na sprečavanje nasilja nad ženama, decom. Smatram da ukoliko bi se nove tehnologije koristile za promovisanje ekofeminizma u društvu bi došlo do pozitivnih pomaka kada je u pitanju poimanje feminizma. Naime, danas u Srbiji feminizam i rodna ravnopravnost se doživljavaju kao “da se neke žene bore za neka svoja prava”, a ne kao borba za ljudska prava, što je po meni sama suština feminizma.
Danas, momentu velikog razvoja informacijske i kompjuterske tehnologije i nastajanja novog virtuelnog prostora umrežavanje žena kroz razne kampanje putem društvenim mreža veoma bitnim. Na taj način „virtuelni svet“ pravim aktivizmom može da doprinese širenju ekofeminizma.
U Srbiji postoji velika šansa za promociju ekofeminizma kroz nove medije. Neophodan i aktivizam civilnog sektora. Možemo zaključiti da zahvaljujući internetu, društvenim mrežama i aktivizmu ekološkinja, feministkinja i ekofeministkinja, ekofeminizam danas živi. Razvojem novih medija, koji u virtuelnom prostoru skladište biografije ekofeministkinja iz raznih krajeva sveta. Zatim, ekoloških pokreta, razvoja feminizma, što je bitno za razumevanje istorije, a samim tim sadašnjosti i budućnosti.
Tekst je nastao u okviru projekta “Ekološko i feminističko novinarstvo na terenu”, koji je realizovan uz podršku Pokrajinskog sekreterijata za kulturu, informisanje i verske zajednice. Za sadržaj priloga odgovornost isključivo snosi Udruženje građana „Malin“ i redakcija portala “Ecofeminizam”.Stavovi koji su u tekstu ne odražavaju nužno stavove Pokrajinskog sekreterijata za kulturu, informisanje i verske zajednice.
