Koncept Cirkularne ekonomije još na početku
0
0
O funcionisanju Regionalne deponije u Subotici razgovarali sno sa stručnom saradnicom za laboratorijska ispitivanja Bjankom Čuturilo.
Kako funkcioniše Regionalna deponija Subotica?
Otpad se prikuplja iz sedam opština sa pripadajućim teritorijalno ruralnim sredinama (to su Subotica, Bačka Topola, Kanjiža, Senta, Mali Iđoš, Novi Kneževac I Čoka). Otpad se dovozi direktno u Regionalni centar za upravljanje otpadom na Bikovu ili na tri transfer stanice koje se nalaze u opštinama Bačka Topola, Senta, Kanjiža. Naši kamioni sa rolo kontejnerima preuzimaju otpad sa transfer stanica i dovoze u centralno postrojenje na Bikovu gde se otpad tretira.
Nakon dopremanja otpada u hali za selekciju, na liniji za selekciju se izdvajaju tri frakcije otpada: otpad koji se dalje tretira u kompostilištu (veličine 0-80mm), otpad namenjen za predaju nadležnim operaterima na ponovno iskorišćenje i otpad koji se konačno odlaže na telo deponije. Linija za selekciju otpada se sastoji od predsortirnice (vrši se pred selekcija glomaznog otpada), nakon mehaničkog otvaranja kesa otpad pomoću pokretne trake ulazi u roto sito kroz koje ispadaju frakcije pogodne za kompostiranje.
Nakon toga otpad dolazi u sortirnicu gde se ručno izdvaja reciklabilni otpad. Linijaima I magnetni separator tako da se izdvaja sva metalna I aluminijumska ambalaža. Na deponiju se odlaže samo one frakcije koje se ne mogu iskoristiti. Frakcije koje su pogodne za kompostiranje izmešanog komunalnog otpada (koji u većini sadrži biorazgradiv otpad iz domaćinstava) i nakon završene faze kompostiranja, odnosno stabilizacije taj kompost koji je van specifikacije se koristi kao prekrivka za telode ponije. Na kompostilištu postoji mogućnost da se posebno kompostiraju čiste frakcije, zeleni otpad i biorazgradivi materijali, što bi moglo da se koristi kao kvalitetno đubrivo za jačanje kvaliteta devastiranih zemljišta.
Koje sve vrste otpada se prerađuju?
Prema privremenoj dozvoli koja je izdata od strane Pokrajinskog sekretarijata za urbanizam i zaštitu životne sredine (br.140-501-839/2019-05), na Regionalnoj deponiji se tretira mešani komunalni otpad iz sedam Opština. Privremena dozvola se odnosi na tretman, skladištenje, ponovno iskorišćenje i odlaganje neopasnog komunalnog otpada.
Da li je zaživeo koncept cirkularne ekonomije?
Koncept cirkularne ekonomije je još uvek na početku, ali se trudimo da poslujemo po principu- otpad predstavlja resurs. Imamo saradnju sa preduzećima koja imaju otpad od delatnosti koju obavljaju, a nama predstavlja resurs. Neka od njih su JKP Vododvod I kanalizacija, JKP Čistoća I zelenilo, JP Palić Ludaš, JKP Subotičke pijace, kao I privredni subjekti.Pokušavamo da dobijemo kompost koji bi se posle plasirao kao proizvod.
Da li su građani zainteresovani za razdvajanje otpada?
Aktivnosti na primarnoj selekciji još uvek nisu dostigle nivo koji bi bio održiv. Građani jesu svesni potrebe I problema rešavanja otpada, prvenstveno vizuelno zagađenje koje se može primetiti a zatim uticaj na zdravlje, zagađenje vode, vazduha, zemljišta koji su nevidljivi ali su posledice ogromne I dugoročne. Fokalna tačka u rešavanju problema je država koja treba da postavi sistem koji bi bio održiv. Sadašnja situacija predstavlja samo povremeno oživljavanje zaštite životne sredine, gde je svako ulaganje trošak, a ne investicija. Jednostavan primer,ekološki svesni građani koji odvajaju otpad na mestu njegovog nastanka nisu niti nagrađeni u vidu smanjenja računa niti se njihov otpad odvozi posebno nego se sve trpa u jedan kamion. Naravno da se nameće pitanje da li primarna selekcija predstavlja put ka gubitaku za preduzeća ukoliko se troškovi odvoženja povećavaju, a računi predstavljaju socijalnu kategoriju. Nismo za to da građanstvo plaća veće račune ali država mora da odluči da li životnoj sredini treba šminkanje ili dugoročna nega. Nama je u planu da se vrši primarna separacija čvrstog komunalnog otpada u domaćinstvima putem dve kante. Plava kanta za reciklabilni otpad (tzv suvi otpad), I zelena kanta za odlaganje preostale vrste otpada (tzv mokri otpad).
Na koji se sve način prerađuje otpad?
Pored mehanizovanog sistema tretmana otpada, ručno se izdvaja samo reciklabilan otpad. Kompostilište je takođe jedan vid prerade, obzirom da procesom kompostiranja masa otpada se smanjuje I do 30%(od početne težine),tako da se što manje otpada odlaže na samo telo deponije. U saradnjisa JKP „Vodovod I kanalizacija“ Subotica doprema digestiovan mulj sa prečistača otpadnih voda koji se meša sa zelenim otpadom sa javnih površina koji preuzimamo od JKP „Čistoća I zelenilo“, JP Palić Ludaš, i JKP Subotičke Pijace tako dobijeni kompost predstavlja proizvod pogodan za dalju upotrebu. Za sada smo u početnoj fazi ispitivanja I nalaženja idealnog „recepta“ u cilju dobijanja komposta odgovarajućeg kvaliteta.
Regionalna deponija kao jedna od retkih sanitarnih deponija striktno vodi računa o zaštiti životne sredine, ocedne i druge tehničke vode se redovno proveravaju u fizičko-hemijskom smislu, kao i stepen prečišćavanja. Pored internog monitoringa sprovodi se i monitoring od stane akreditovane laboratorije u cilju zaštite životne sredine, praćenja i uspostavaljanja sistema zaštite voda od zagađivanja.
