Anastazija Manojlović dobrotvorka i humanitarka
0
0
Anastasija Taza Manojlović (1889–1974) potiče iz stare trgovačke i zemljoposedničke porodice Dimitrijević čiji su članovi bili među istaknutijim ličnostima u javnom i političkom životu Subotice. Kao i njen muž Dušan Manojlović, i oba devera bila je izabrana za poslanicu na Velikoj narodnoj skupštini u Novom Sadu 1918. godine. Bila je priložnik Srpske pravoslavne crkve, i časnica Dobrotvorne zadruge Srpkinja. Za svoj dobrotvorni rad odlikovana je ordenom Sv. Save V stepena.Učestvovala je u organizovanju mnogobrojnih dobrotvornih priredbi, pa čak i izbora za mis Subotice početkom 20. veka. Bila je angažovana i u radu Narodne kuhinje „Dobro delo“, koje je osnovano na inicijativu Dobrotvorne zadruge Srpkinja iz Subotice koje su delile ručak sirotinji.[1]
Dobrotvorna zadruga Srpkinja u Subotici bila je humanitarna organizacija, tačnije jedna od prvih ženskih udruženja sa ciljem da da stipendiraju i pomažu devojčice koje su lošijeg materijalnog stanja i nisu bile u prilici da se školuju (Veljanović-Musin 2012: 67). U listu Neven, broju od 10.decembra 1918.godine u tekstu pod nazivom „Koncerat omladinskog društva u Jugoslaviji“ najavljuje se da će 11.decembra 1918.odine zajedno sa drugim umetnicima nastupiti Taza Anastazija Manojlović i izvesti numeru od Stevana Stojanovića Mokranjca numeru „Mirjano“. Subotičanin, Zvonko Stantić koji istražuje istoriju Bunjevaca prvi je detaljno istražio život i Anastazije Manojlović kao humanitarke i političarke. U svom tekstu se osvrnuo i na posetu Jovana Cvijića Subotici 1919.godine.
„U palati Samka Manojlovića, odnosno njegovih sinova Vladislava i Jovana – Joce koji su dalji rod Dušanov, na adresi Korzo br. 8 u Subotici, 18.septembra 1919. god. održan je svečani ručak sa odabranim zvanicama, u čast čuvenog naučnika dr Jovana Cvijića, koji je došao u nameri da izučava prilike u Bajskom trokutu, u vezi čega su ubrzo 22. septembra 1919. god. u Pariz otputovali Vasa Dolinka i pop Blaško Rajić. Na ručku, tokom predstavljanja prisutnih, dr Jovan Cvijić obratio se starini Bunjevcu, Miji Mandiću : “E mogu Vam reći, da Vama imamo mnogo zahvaliti što je Subotica pripala našoj Kraljevini. Vašu raspravu o Bunjevcima iskoristili smo za našu narodnu stvar”. Mijo Mandić je poticao iz stare bunjevačke armalske plemićke familije, o čemu svedoči i grb na njegovoj nadgrobnoj ploči.“[2]
Porodica Manojlović nije imala potomaka i svoju kuću na adresi Korzo broj 8, takozvanu palatu Manojlović ostavila je SPCO u Subotici, a od reosnivanja Bunjevačke matice 1995.godine crkva je dala na korišćenje članovima Bunjevačke matice.
Više o ovoj temi pročitajte u glasniku Baština broj 50
Tekst je nastao u okviru projekta “Žensko lice Subotice“, koji je realizovan uz podršku grada Subotice. Za sadržaj priloga odgovornost isključivo snosi Udruženje građana „Malin“ i redakcija portala “Ecofeminizam”.Stavovi koji su u tekstu ne odražavaju nužno stavove grada Subotice.
[1] IASu, F. 429, 12. Vardar kalendar za 1940. godinu, Izveštaj Kola srpskih sestara – Subotica, 115-116.
[2] Stantić 2019: Zvonko Stantić. „Prilog biografiji Anastazije Manojlović poslanici Velike narodne skupštine i njenoj porodici –Drugi dio“. Rič bunjevačke matice,januar-februar 2019.5.
