Raj za ptice i ornitologe
0
0
Nakon višegodišnje borbe ribolovaca i aktivista za zaštitu životne sredine, Skupština opštine Bačka Topola usvojila je 6. aprila Odluku o zaštiti Parka prirode „Bačkotopolske doline“, nakon što je stiglo odobrenje Ministarstva poljoprivrede i zaštite životne sredine. Zaštitari i ribolovci smatraju da se na ovaj način staje na put krivolovu na ptice, kao i nelegalnom izlovljavanju ribe Zobnatičkog jezera čiji je status godinama bio upitan.
Raj za ptice i ornitologe
Područje je raj za sve ornitologe i ljubitelje ptica, jer od 148 registrovanih vrsta 75 se gnezdi na zaštićenom području, a ostalima služi kao mesto ishrane tokom godine ili za vreme seobe. Među značajnim gnezdaricama posebno se ističu vodeni bik, patka njorka, barski petlić i modrovoljka. Značajna je mešovita kolonija mrke čaplje i gaka. Mnoge vrste ptica značajne su u nacionalnim i međunarodnim razmerama. Pored 123 vrste strogo zaštićene u Srbiji, 50 vrsta se nalaze na SPEC listi (vrste značajne za zaštitu u Evropi), a 23 vrste su na spisku Dodatka I Direktive o pticama.
Društvo za zaštitu i proučavanje ptica Srbije pozdravlja ovu odluku, ali naglašava da je hitna zaštita potrebna celom kompleksu veoma značajnih i ugroženih stepskih dolina u srednjoj Bačkoj u slivovima Krivaje i Čika. Jedinstvena stepska vegetacija, jedina preostala na celoj Telečkoj zaravni, u njima je ugrožena preoravanjem, sađenjem bagrema i paljenjem, iako se radi o maleckim ostacima ostataka nekadašnje panonske stepe. Jedini način da se to promeni je njihova hitna zaštita.
Prema dokumentu Pokrajinskog zavoda za zaštitu prirode, močvarna i zabarena staništa, površine, koje su se proširile formiranjem akumulacije, predstavljaju značajno utočište ugroženim vrstama, dok jezerski ekosistem predstavlja zamensko stanište od regionalnog značaja, obezbeđujući opstanak ugroženim vrstama jezera i mrtvaja. Procenjuje se da će za revitalizaciju područja koje se prostire na nešto više od 520 hektara biti potrebno oko pet godina, i za to vreme će biti pod strogom kontrolom i nadzorom.
Parka prirode „Bačkotopolske doline“ prostire se na površini od 522,2 hektara, sa zaštitnom zonom od dodatnih 1566 hektara, dok je upravljanje povereno Javnom preduzeću za građevinsko zemljište i prostorno planiranje opštine Bačka Topola.U zaštićenom području uspostavljaju se i nova pravila vezana za boravak ljudi i njihove aktivnosti. Biće uklonjeni molovi koji nisu u skladu sa zaštitom prirode, u roku od pet godina. Park-šume će se etapno obnavljati, a lov na vodene ptice više neće biti dozvoljen.
Park prirode „Bačkotopolske doline“ nalaze se u istoimenoj opštini, uglavnom u katastarskoj opštini Mali Beograd, u gornjem toku vodotoka Krivaje. Pruža se u dužini od oko 7,3 km pravcem sever-jug. Reč je o deonici široke doline vodotoka Krivaje, između Malog Beograda i Bačke Topole i bočnoj dolini koja se pruža od Karađorđeva do Zobnatice. Drvored sofore uz magistralni put je, takođe, sastavni deo Parka prirode. Područje obiluje ostacima iskonske stepe i šumo-stepe. Livade u nižim delovima dolina predstavljaju regionalnu varijantu vojvođanskih dolinskih livada. Stepski ostaci se ističu bogatsvom flore i prisustvom dve kritično ugrožene vrste u Srbiji: bezstablovi kozinac i tamno-ljubičasti luk.
Močvarna i zabarena staništa, čije površine su se proširile formiranjem Akumulacije „Zobnatica“, predstavljaju značajno utočište vrstama vlažnih staništa koje su postale ugrožene regulacijom Krivaje. Jezerski ekositem akumulacije, u kojoj se razvijala prirodna zonacija vegetacije nizijskih jezera, predstavlja zamensko stanište, obezbeđujući opstanak ugroženim vrstama čija su staništa uništena isušivanjem plavnih područja velikih reka.
Ribolovci zadovoljni odlukom
Đorđija Zvicer, ispred Ekološkog udruženja ribolovaca kaže da je konačno rešen pravni status bačkotopolskog jezera sa okolinom.
„Ovim je završena višegodišnja borba mnogih od nas da se zaustavi bezakonje i bahato postupanje prema ovom prirodnom bogatstvu koje nam je na dohvat ruke. U toj borbi, prvi, važan korak je bio definisanje njegovog pravnog statusa. Nadamo se da će sada se jezerom upravlja onako kako ono zaslužuje, a od upravljača očekujemo donošenje planova i programa upravljanja, označavanje granica parka prirode, uspostavljanje efikasne čuvarske službe, tretiranje molova u skladu sa donetim pravilnicima, podizanje travnatih i vetrozaštitnih pojaseva, kontrola biološkog minimuma vode, i još mnogo, mnogo toga. ali, za razliku od prethodnih godina, od sada će se znati ko je za te poslove zadužen i kome građani mogu da se obrate za sve što je vezano za ovaj park prirode. Ovoj, za nas „istorijskoj“, sednici Skupštine opštine su prisustvovali i predstavnici našeg udruženja.Ekološko udruženje ribolovaca jezero se ovim putem zahvaljuje svima onima koji su doprineli da se dođe do ovog rešenja. i dalje ćemo biti prisutni i aktivni na jezeru i doprinositi da ono postane ono što može i zaslužuje – biser vojvođanske ravnice“, objašnjava Đorđija Zvicer.
Borba ribolova, ali i građana koji se zalažu za čistu Bačku Topolu trajala je više od tri godine. Jedan od prvih značajnijih protesta građana na jezeru organizovan je 2013.godine kada je ukazano na problem pomora ribe, krivolova i statusa samog jezera. Naime, 2002.godine područje akumulacije Zobnatica odlukom Ministarstva poljoprivrede prepoznato je kao ribnjak, a 2007.godine podelom resornog ministarstva akumulacija Zobnatica nije izuzeta iz rиbolovnih područja. Tada je resorno ministarstvo donelo akt kojim konstatuje da nije bilo potrebe da se precizira da li je reč o ribnjaku ili akumulaciji, jer je već 2002.godine prepoznato kao ribnjak.
Zobnatičko jezero je formirano 1976. godine u dolini rečice Krivaje sa površinom od 226 hektara i dužinom od oko 5 kilometar.
