Vegetarijanska ishrana- prehrambena navika ekološke kulture
Vegetarijanska ishrana predstavlja savremeni režim ishrane stanovnika svih zemalja sveta, pa tako i Srbije. U ovaj režim ishrane jedino ne spadaju meso, mesni i suhomesnati proizvodi, dok riba i ostale namirnice životinjskog porekla imaju svoje mesto na vegetarijanskom jelovniku.
Budući da vegetarijanci, za razliku od vegana, konzumiraju sve namirnice životinjskog porekla izuzev mesa i proizvoda od mesa, riba i plodovi mora igraju važnu ulogu u ishrani vegetarijanaca. Srbija, kao zapadnobalkanska zemlja bogata prirodnim resursima, rekama i jezerima se može pohvaliti prehrambenom navikom svog stanovništva koja se odnosi na konzumaciju ribe neračunajući post i krsne slave. U Vojvodini su alasi ( ribari ) koji love dunavske rečne ribe svakodnevni prizor jer su upravo zahvaljujući tim alasima na domaćem tržištu ribe dostupni som i tolstolobik, dve najpoznatije dunavske ribe. Kvalitet rečne ribe se ne razlikuje mnogo od kvaliteta morske ribe, a prema nekim anketama koje se tiču kulture ishrane građana Srbije, riba se jede tri puta sedmično i sprema se najčešće na ulju. Plodovi mora, nažalost, nemaju svoje prirodno stanište u Srbiji iz geografskih razloga, ali su prisutni na prehrambenom tržištu, i to najviše dagnje. Dagnje ili mušule su školjke koje se najviše koriste u proteinskoj vegetarijanskoj ishrani, mogu se pripremati u kombinaciji sa ribom koja ima proteinsku strukturu u ishrani ili sa pečurkama koje su takođe proteinskog sastava, dok se u restoranima najčešće samostalno služe uz neku salatu. Osim dagnji, u plodove mora se ubrajaju lignje, gambori, jastog i sipa, a ono što je zajedničko za ribu i plodove mora, kao ekološku hranu koja potiče iz vode, jeste proteinski sastav koji čuva vitalnost vegetarijanaca.
Vegetarijanstvo kao prehrambena navika koja se tiče ekološke kulture igra važnu ulogu u očuvanju bioloških sastojaka prehrane koja nije fabrički prerađena. Osim ribljeg mesa, namirnice koje zadržavaju svoje prvobitno ekološko svojstvo bez potrebe fabričke prerade su voće, povrće i žitarice. Studenti kao vegetarijanci koji imaju najmanje slobodnog vremena u toku dana su u prilici da u menzama pronađu odgovarajući vegetarijanski obrok koji se sastoji od voća kao dezerta, glavnog jela od povrća i salate od svežeg ili kiselog povrća . Osim vitalnog doprinosa organizmu , ovakav obrok je pravi primer ekološke brige o prehrambenim navikama pojedinca koja se ne odnosi na fabričku obradu hrane.
Vegetarijanska ishrana koja na svom meniju ne nudi meso ima svoju alternativnu zamenu za meso koja se smatra bogatim izvorom proteina. Iako se životinjski proteini strukturno razlikuju od proteina i žitarica i mahunarki, soja, pečurke i grašak predstavljaju vegetarijansku alternativu ishrani na bazi mesa, pa nude različite mogućnosti pripreme jela kao što su, na primer, paprike ili sarma punjene sojom, graškom ili pečurkama.
Recept
Vegetarijanske punjene paprike
Potrebno je:
8 paprika babura
200 gr sojinih ljuspica
300 gr šampinjona
2 glavice crnog luka
1 veća šargarepa
1 balica peršuna
1 celerov list
kašika začina , aleve paprike , so i biber
Priprema: Na malo ulja prodinsta se crni luk, šargarepa, šampinjoni, celerov list i peršun. U to se dodaju skuvane sojine ljuspice i začini se po ukusu. Sa pripremljenom masom se pune paprike, naliju se sa malo vode i krčkaju se do devedeset minuta. Po želji se može dodati i blaga zapška.
Autorka teksta: Anđela Zec